Archief
Over de archiefcollectie van het NIOD
Vanaf de oprichting van het NIOD in mei 1945 werd er opgeroepen om documenten over de Duitse bezetting te bewaren en te schenken aan het NIOD. Dat hebben veel Nederlanders gedaan. Sinds de bevrijding in 1945 zijn vele, vaak persoonlijke, documenten zoals dagboeken en brieven aan het instituut geschonken. Daarnaast vindt u bij het NIOD archieven van het Duitse bezettingsbestuur, ministeries in Den Haag en Londen, verzetsgroepen, Joodse en nationaalsocialistische organisaties en gevangenkampen in zowel Europa als Azië.
Zoeken in het NIOD archief
De archieven van het NIOD zijn toegankelijk gemaakt met inventarissen en plaatsingslijsten. Er valt op twee manieren te zoeken door de archieven van het NIOD:
Vrij zoeken
U doorzoekt alle archieven, collecties en dagboeken door willekeurige zoektermen in te vullen.
Systematisch zoeken
In het archievenoverzicht zijn de archieven en collecties ingedeeld naar onderwerp:
● Instellingen en personen in Nederland 1930-1945
● Instellingen en personen buiten Nederland 1930-1945
● Instellingen en personen na de bevrijding
● Archieven en collecties ontstaan door de activiteiten van het NIOD
Let op: de archieven van het NIOD zijn vroeger in eerste instantie toegankelijk gemaakt voor eigen medewerkers. Hierdoor zijn inventarissen soms moeilijk te begrijpen. Het NIOD streeft ernaar de archiefcollectie in de komende jaren beter toegankelijk te maken.
Beperkingen op de openbaarheid
In de inventarissen van onze archiefcollecties staat onder het kopje 'openbaarheid' vermeld welke voorwaarden voor inzage aan een bepaald archief verbonden zijn. Een groot deel van de archiefcollectie is volledig openbaar. Voor bepaalde archieven gelden, bijvoorbeeld vanwege de bescherming van de privacy van nog levende personen, voorwaarden voor inzage. In deze gevallen zullen wij u vragen een archiefverklaring te ondertekenen of schriftelijk toestemming voor inzage aan te vragen bij de directeur van het NIOD.
Zie ook Vraag en antwoord: zijn alle collecties onbeperkt toegankelijk?
Hulp van het NIOD bij uw onderzoek
Heeft u vragen tijdens uw bezoek aan de studiezaal, dan kunt u zich altijd wenden tot de studiezaalmedewerkers.
Volledig gedigitaliseerde archieven
Een klein aantal archieven van het NIOD is volledig digitaal beschikbaar. Zie Vraag en antwoord: Wat heeft het NIOD al gedigitaliseerd?
Nieuwe aanvullingen op de archiefcollectie
Er wordt regelmatig nieuw archiefmateriaal geschonken aan het NIOD. Voordat deze archiefstukken raadpleegbaar zijn, moet het ontvangen archief eerst toegankelijk worden gemaakt. Hierdoor zijn de archiefstukken tijdelijk niet beschikbaar.
Overweegt u archiefstukken te schenken aan het NIOD? Lees er meer over op de pagina Archiefmateriaal schenken.