Home - NIOD

De Dam, Amsterdam (1943)

Beeldbank WO2 – NIOD – Collectie A.L.C. Knook

Welkom bij het NIOD

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies is een nationaal en internationaal expertisecentrum voor interdisciplinair onderzoek naar de geschiedenis van wereldoorlogen, grootschalig geweld en genociden, en de maatschappelijke uitwerking daarvan. Daarnaast verzamelt, bewaart en ontsluit het NIOD archieven en collecties.

Archief

Beeldbank

Bibliotheek

Uitgelichte publicatie

Meisje in het gras

Komen ouders het verlies van hun kinderen ooit te boven? Het was een gelukkig gezin: Jaap en Ellen van den Bergh en h...

Uitgelichte publicatie

Vergeet de trieste dagen

De Joodse jurist David Simons (1904-1998) bewoog zich zijn hele leven ogenschijnlijk moeiteloos tussen twee werelden....

Uitgelichte publicatie

Excavating Sobibor

Van 2000 tot 2020 voerden archeologen uitgebreid onderzoek uit op het terrein van het voormalige vernietigingskamp So...

Nieuws

Bekijk alle nieuwsberichten

05 November 2024

Uitkomsten inventarisatie informatie-uitwisseling RIOD en BVD

Sinds november 2022 zijn de persoonsdossiers die de Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) in de periode 1945-1998 heeft aangelegd ter inzage beschikbaar bij het Nationaal Archief in Den Haag. Het Pa...

23 September 2024

Nieuwe aflevering NIOD Rewind podcast

Welke invloed heeft Amerikaans toerisme naar nazi-concentratiekampen gehad op de manier waarop mensen zich de Holocaust en nazi-wreedheden herinneren? Deze vraagt onderzoekt Anne van Mourik (NIOD) ...

08 August 2024

Ontwikkeling EHRI naar permanente onderzoeksfaciliteit

Vorige maand stuurde de Nederlandse regering een formeel verzoek naar de Europese Commissie (EC) om namens alle betrokken landen de European Holocaust Research Infrastructure (EHRI) op te zetten al...

23 July 2024

NIOD bijdrage over recht op voedsel voor de Verenigde Naties

NIOD-onderzoekers Lucy Gaynor en Anne van Mourik schreven onlangs een artikel over hongersnoden naar aanleiding van een oproep van de speciale rapporteur van de Verenigde Naties voor het Recht op V...

10 July 2024

Opening striptentoonstelling 'Het Onvoorstelbare Verbeeld'

Tien getalenteerde stripmakers met verschillende achtergronden en leeftijden uit Nederland, Duitsland en België maakten vanuit hun eigen perspectief een verhaal in de context van drie voormalige na...

05 July 2024

Nieuwe aflevering NIOD Rewind podcast

In de afgelopen jaren hebben verschillende extreemrechtse partijen met nationalistische, anti-immigrantie en eurosceptische ideeën aanzienlijke steun geoogst. Ondanks hun nationalistische ideologie...

02 July 2024

UvA laat eigen koloniale verleden onderzoeken door het NIOD

De Universiteit van Amsterdam (UvA) gaat haar eigen koloniale en slavernijverleden onderzoeken en heeft het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies gevraagd om het onderzoek uit ...

31 May 2024

Podcast De Verdwenen Collectie-Heppner

Als onderdeel van de tentoonstelling 'Beroofd' verschijnt er een podcast-reeks over de collectie-Heppner, een samenwerking tussen het Joods Cultureel Kwartier en Eelke Muller, senior onderzoeker bi...

24 May 2024

Toespraak van Martijn Eickhoff bij Vrienden van Yad Vashem

Op 15 mei sprak NIOD-directeur Martijn Eickhoff tijdens de bijeenkomst ‘Herdenken = niet vergeten’ van de Stichting Vrienden van Yad Vashem. Lees zijn toespraak hier terug.

29 February 2024

Ondersteuning voor herkomstonderzoek koloniale collecties

Verschillende musea en kennisinstellingen slaan de handen ineen voor onderzoek naar koloniale collecties in Nederland. Het nieuwe Consortium Koloniale Collecties biedt een netwerk en expertise, ond...

23 January 2024

Interview Nikita Petrov voor Nooit Meer Auschwitz Lezing

Elk jaar organiseren het Nederlands Auschwitz Comité, de Sociale Verzekeringsbank en het NIOD de Nooit Meer Auschwitz Lezing. Dit jaar wordt de lezing gehouden door Dr. Nikita Petrov, een drijvende...

07 November 2023

NIOD vindt geen aanwijzingen voor systematische verwaarlozing van psychiatrische patiënten tijdens WOII

Tijdens de Duitse bezetting steeg het sterftecijfer van patiënten in psychiatrische instellingen en instellingen voor mensen met een verstandelijke beperking sterk. Kwam dat omdat deze patiënten zo...

26 October 2023

Nieuwe kopieën van het dagboek van Anne Frank in hoge kwaliteit

De originele dagboeken van Anne Frank zijn op initiatief van het Anne Frank Fonds te Bazel de afgelopen jaren gedigitaliseerd conform de nieuwste inzichten en technieken. Hierdoor blijft de inhoud ...

20 October 2023

Publieke verklaring als reactie op de petitie 'UvA Support for Palestine, End Occupation'

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies volgt de ontwikkelingen rond de oorlog tussen Israël en Hamas met grote bezorgdheid en betrokkenheid. Het catastrofale geweld raakt o...

03 August 2023

Laurien Vastenhout ontvangt Veni-beurs voor onderzoek naar ‘gemengde huwelijken’

NIOD-onderzoeker Laurien Vastenhout heeft de prestigieuze NWO Veni-beurs ontvangen voor haar onderzoek naar ‘gemengde’ huwelijken tussen Joodse en niet-Joodse echtgenoten tijdens de Tweede Wereldoo...

04 May 2023

Drie getuigenissen uit gevangenissen van Assad gepubliceerd

In Nederland wonen steeds meer Syriërs aan wie op het eerste gezicht niets te zien is, maar trauma’s hebben omdat zij gemarteld zijn in hun land van herkomst. Hun verhalen zijn onbekend en hun prob...

26 April 2023

Tijdelijke sluiting studiezaal wegens groot onderhoud

Deze zomer vindt er groot onderhoud plaats aan de studiezaal. Hierdoor is de studiezaal tot en met 11 september 2023 gesloten. De papieren archief- en bibliotheekcollectie van het NIOD zijn hierdoo...

12 December 2022

Onderzoek naar De Nederlandse Spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust-, en Genocidestudies start in het voorjaar van 2023 met een grootschalig onderzoek naar De Nederlandse Spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het bet...

01 November 2022

Oorlogsdagboeken en –brieven uit NIOD-archief opgenomen in Nederlands Unesco Memory of the World register

Vandaag, op 1 november, is de collectie dagboeken en brieven uit de Tweede Wereldoorlog van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies toegevoegd aan het nieuwe Nederlandse Unes...

26 April 2022

NIOD onderzoekers ontdekken bewijs van Syrische massamoord

Wat doe je als onderzoeker als je nooit eerder bekeken videobeelden van een massamoord onder ogen krijgt? Ugur Üngör, onderzoeker bij het NIOD, en Annsar Shahhoud, een student van het Holocaust- en...

23 March 2022

Onderzoeksrapport: 'boek over verrader Anne Frank gebaseerd op aannames en gebrekkige kennis'

Het aanwijzen van Joodse notaris Arnold van den Bergh als de verrader van Anne Frank in het boek 'Het verraad van Anne Frank: Het baanbrekende onderzoek van een internationaal coldcaseteam in Neder...

Activiteiten

Bekijk alle activiteiten

16 October 2024

Spotlight on Sudan

In 2019 maakte een volksopstand een einde aan 30 jaar dictatuur. Maar de hoop op een democratie was al snel vervlogen. Het leger kaapte de overgangsregering en bondgenoten uit het voormalige dictat...

11 October 2024

Public Workshop: Listening to Testimonies of Mass Atrocities

De workshop valt samen met de ondertekening van een Memorandum of Understanding tussen EHRI, dat is ondergebracht bij het NIOD, en de USC Shoah Foundation. Een mooie gelegenheid voor een openbare w...

16 September 2024

HGS Jaarlezing 2024: In Defence of the Concept of Genocide

Tachtig jaar geleden, toen de laatste winter van de Tweede Wereldoorlog begon, introduceerde de Pools-Joodse advocaat Raphael Lemkin het idee van “genocide” om de opzettelijke vernietiging van bevo...

09 September 2024

Schuld, straf, wraak: bestraffing van ‘foute Nederlanders’

Let op: deze bijeenkomst is volgeboekt. Aanmelden is niet meer mogelijk. Net zoals vandaag de dag was het ook na de Tweede Wereldoorlog niet altijd makkelijk om te beslissen wie voor zijn of haa...

21 August 2024

Vergeet de trieste dagen

De Joodse jurist David Simons (1904-1998) bewoog zich zijn hele leven ogenschijnlijk moeiteloos tussen twee werelden. In haar nieuwe boek Vergeet de trieste dagen onderzoekt Hinke Piersma deze gesc...

Blog

Bekijk alle blogs

16 October 2024

Bevrijders aan de grens. Over plekken van hoopvol herinneren

Op 12 september 1944 werd Mesch als eerste dorp in Nederland bevrijd. Amerikaanse militairen beëindigden daarmee voor de inwoners van het Zuid-Limburgse dorp de Duitse bezetting. Precies tachtig ja...

25 June 2024

Historische oorlogservaringen en de stem van de archivaris in het digitale tijdperk

Hoe gebruiken we persoonlijke brieven en dagboeken in het bestuderen van ervaringen van mensen in tijden van oorlog? Hoe draagt de digitalisering van deze historische ‘egodocumenten’ daaraan bij, e...

14 December 2023

Wat is genocide?

De oorlog tussen Israël en Hamas leidt in het publieke debat tot vragen over het begrip genocide. In deze blog legt onderzoeker Laurien Vastenhout uit waar het begrip genocide vandaan komt en hoe d...

21 August 2023

EHRI blogpost: Op zoek naar Elżbieta Nadels "The Black Album"

Eind 2020 deed kunsthistoricus Rachel Perry onderzoek in de online database van de US Holocaust Memorial Museum en stuitte op een merkwaardige vermelding: ‘Z czarnej teki 1939-1945 (The Black Album...

17 July 2023

Het bombardement van Amsterdam-Noord in kinderdagboeken

“De mensen hier in Amsterdam hebben nog niets meegemaakt, dat kun je het beste zien als het luchtalarm gaat, want ze lopen doodgemoedereerd verder of kijken naar de Engelse vliegtuigen die zulke aa...

29 June 2023

Kleine beestjes van groot belang: hoe Emmanuel Speijer entomologisch onderzoek deed in de concentratiekampen

Voor de meeste mensen was het concentratiekamp geen voor de hand liggende plek om een insecten te verzamelen. Voor de Joodse Emmanuel Speijer was het aanleggen van een entomologische verzameling ec...

06 April 2023

‘Ik zie dat je nog leeft’: de ongeopende brief en de digitale oorlogsbrievenverzameling van de Universiteit Luxemburg

De teamleden van het NIOD-project ‘First-Hand Accounts of War’ (‘Oorlogsverhalen uit de eerste hand’) werken samen met partners in binnen- en buitenland. Het Luxemburgse zusterproject ‘WARLUX – War...

05 April 2023

“Is God een persoon?” – Vragen en keuzes bij het transcriberen van oorlogsbrieven

De laatste decennia worden steeds meer historische bronnen gedigitaliseerd. Het digitaliseren van tekstbronnen bestaat niet alleen uit het maken van een scan, maar ook uit het machine--leesbaar mak...

04 April 2023

Geschreven, gekoesterd, gescand: de vele levens van een oorlogsbrief

In ‘Oorlog uit Eerste Hand: Oorlogsbrieven (1935-1950) van het NIOD digitaal’ worden de (papieren) oorlogsbrieven van het NIOD gescand en getranscribeerd.

03 April 2023

Verborgen schatten en proppen vol sigarenas: over de archiefstukken die bij het NIOD terechtkomen

Tijdens deze campagneweek ‘Postbus NIOD’ vragen we aandacht voor de bijzonderheid van historische oorlogscorrespondentie en roepen we iedereen op om oorlogsbrieven die nog rondzwerven in koffers, o...

30 March 2023

Introductie: Oorlogsbrieven en de campagneweek ‘Postbus NIOD’

Sinds 2020 wordt bij het NIOD in het project ‘Oorlog uit Eerste Hand: Oorlogsbrieven (1935-1950) van het NIOD digitaal’ gewerkt aan de digitalisering van de bijzondere collectie handgeschreven brie...

01 February 2023

Elites, emoties en extremisme: inzichten van McDoom

In December gaf dr. Omar Shahabudin McDoom (London School of Economics) de Jaarlezing Holocaust en Genocide Studies 2022. Alexeï Delanghe, een student van de masteropleiding Holocaust and Genocide ...

14 December 2022

Nooit uitgeleerd: Een workshop Stripverhalen over de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog organiseren

Als jonge onderzoeker doe je niet alleen kennis op over je onderzoeksonderwerp, maar ontwikkel je je ook als academicus, schrijft Betsy Inlow. In deze blog schrijft Betsy, die in 2022 NIOD Fonds fe...

16 November 2022

'Was de Holocaust een unieke gebeurtenis?' en andere vragen: lezingen van Bob Moore en Dan Michman

In oktober gaven de vooraanstaande historici Bob Moore en Dan Michman elk een lezing op het NIOD. De lezingen werden georganiseerd door de masteropleiding Holocaust and Genocide Studies, een samenw...

28 October 2022

Tegen een mogelijke ramp. Hoe tekenaars het Nederlandse nationaalsocialisme bestrijden aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog

De Maand van de Geschiedenis 2022 richt zich op het thema ‘Wat een ramp!’. In de context van oorlog en crisis is dat een vertrouwde uitroep, die vooral schrik en onmacht uitdrukt op het moment dat ...

27 September 2022

Bezoek het NIOD

In de studiezaal van het NIOD kan de collectie van het NIOD geraadpleegd worden.

Openingstijden studiezaal

Di - Vr 09:00 - 17:30 u
Maandag gesloten

Adres

Herengracht 380
1016 CJ Amsterdam

Plan je bezoek

Welkom bij het NIOD

Meisje in het gras

Vergeet de trieste dagen

Excavating Sobibor

Uitkomsten inventarisatie informatie-uitwisseling RIOD en BVD

Nieuwe aflevering NIOD Rewind podcast

Ontwikkeling EHRI naar permanente onderzoeksfaciliteit

NIOD bijdrage over recht op voedsel voor de Verenigde Naties

Opening striptentoonstelling 'Het Onvoorstelbare Verbeeld'

Nieuwe aflevering NIOD Rewind podcast

UvA laat eigen koloniale verleden onderzoeken door het NIOD

Podcast De Verdwenen Collectie-Heppner

Toespraak van Martijn Eickhoff bij Vrienden van Yad Vashem

Ondersteuning voor herkomstonderzoek koloniale collecties

Interview Nikita Petrov voor Nooit Meer Auschwitz Lezing

NIOD vindt geen aanwijzingen voor systematische verwaarlozing van psychiatrische patiënten tijdens WOII

Nieuwe kopieën van het dagboek van Anne Frank in hoge kwaliteit

Publieke verklaring als reactie op de petitie 'UvA Support for Palestine, End Occupation'

Laurien Vastenhout ontvangt Veni-beurs voor onderzoek naar ‘gemengde huwelijken’

Drie getuigenissen uit gevangenissen van Assad gepubliceerd

Tijdelijke sluiting studiezaal wegens groot onderhoud

Onderzoek naar De Nederlandse Spoorwegen tijdens de Tweede Wereldoorlog

Oorlogsdagboeken en –brieven uit NIOD-archief opgenomen in Nederlands Unesco Memory of the World register

NIOD onderzoekers ontdekken bewijs van Syrische massamoord

Onderzoeksrapport: 'boek over verrader Anne Frank gebaseerd op aannames en gebrekkige kennis'

Spotlight on Sudan

Public Workshop: Listening to Testimonies of Mass Atrocities

HGS Jaarlezing 2024: In Defence of the Concept of Genocide

Schuld, straf, wraak: bestraffing van ‘foute Nederlanders’

Vergeet de trieste dagen

Bevrijders aan de grens. Over plekken van hoopvol herinneren

Historische oorlogservaringen en de stem van de archivaris in het digitale tijdperk

Wat is genocide?

EHRI blogpost: Op zoek naar Elżbieta Nadels "The Black Album"

Het bombardement van Amsterdam-Noord in kinderdagboeken

Kleine beestjes van groot belang: hoe Emmanuel Speijer entomologisch onderzoek deed in de concentratiekampen

‘Ik zie dat je nog leeft’: de ongeopende brief en de digitale oorlogsbrievenverzameling van de Universiteit Luxemburg

“Is God een persoon?” – Vragen en keuzes bij het transcriberen van oorlogsbrieven

Geschreven, gekoesterd, gescand: de vele levens van een oorlogsbrief

Verborgen schatten en proppen vol sigarenas: over de archiefstukken die bij het NIOD terechtkomen

Introductie: Oorlogsbrieven en de campagneweek ‘Postbus NIOD’

Elites, emoties en extremisme: inzichten van McDoom

Nooit uitgeleerd: Een workshop Stripverhalen over de Holocaust en de Tweede Wereldoorlog organiseren

'Was de Holocaust een unieke gebeurtenis?' en andere vragen: lezingen van Bob Moore en Dan Michman

Tegen een mogelijke ramp. Hoe tekenaars het Nederlandse nationaalsocialisme bestrijden aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog

Afstandelijkheid en afstand: De uitdagingen van werken met online archieven

Seksueel geweld en de oorlog in Oekraïne

De vernietiging van Kiev, toen en nu?

Het transcriberen en annoteren van oorlogsbrieven. Hoe kan het ons helpen en wat gaat er verloren?

Een archief van verdriet

Een stripdagboek met de oorlog op de achtergrond

Geluk, wijsheid en infrastructuur. Over een onverwachte historische bron en een behulpzame collega.

10 jaar NIOD blog. Van solo naar samen.

Bezoek het NIOD