10 jaar NIOD blog. Van solo naar samen.

'Van solo naar samen'; ik geef toe, een beetje een 'cheesy' ondertitel. Maar zo is het wel gegaan, en het allitereert bovendien zo fijn. Op de 10e verjaardag van het NIOD blog - vandaag, 1 april 2021 - maak ik graag de balans op: waarom gingen we ook alweer bloggen, wat heeft het ons gebracht en hoe gaan we verder?

Hoe het begon: waarom bloggen?

In 2009 volgde ik bij het Nationiaal Archief (NA) waar ik toen werkte de (voor iedere medewerker verplichte) '23 Archiefdingen' cursus. Dat was een heel populaire cursus in erfgoedland waarin je kennis maakte met Web 2.0 en social media. Je vorderingen moest je bijhouden op een eigen blog. Voor mij ging er een wereld open. Bloggen bleek leuk omdat je je kon uiten - hoewel dat eerst heel eng was - zonder dat daar bijvoorbeeld een redacteur of plaatsingtijd tussen zat. Je kon je bibliotheekcollectie promoten en bovendien nieuwe kennis en kennissen op doen. Dat nam ik mee naar het NIOD. 

In de eerste 'About' tekst van wat toen nog het NIOD bibliotheekblog was, stond het zo: 'Dit weblog bestaat om meer redenen. Bezoekers van het NIOD bericht ik graag over de bibliotheekcollectie. Dit geldt ook voor medewerkers van het NIOD; hen wil ik bovendien laten zien wat ik nu eigenlijk doe daar op die prachtige kamer op de tweede verdieping. Bibliotheek- en archiefcollega's geef ik graag een kijkje-in-de-keuken van het NIOD. Toekomstige bibliothecarissen / vakreferenten / informatiespecialisten die nu nog op de opleiding zitten, wil ik laten zien wat een fantastisch vak we hebben. Tenslotte gebruik ik dit blog als mijn externe geheugen, ter registratie en uitwerking van ideeën en bijeenkomsten.' Vooral de aandacht voor toekomstige collega's vind ik achteraf heel leuk.

Promotie van de NIOD bibliotheekcollectie en het instituut

Om de bibliotheekcollectie onder de aandacht te brengen, plaatste ik berichten over bibliotheekaanwinsten. Maar ik wilde ook een kijkje-in-de-keuken geven van dat bijzondere instituut waar zoveel moois plaats vond (en vindt). Dus zat ik als 'razende reporter' bij de maandelijkse lunchlezingen en andere inhoudelijke bijeenkomsten op het instituut.

Promotie van het vak / Collegiale uitwisseling

Ik had ook heel erg de behoefte om de buitenwereld te laten zien wat het bibliotheekvak inhoudt. Dus bracht ik verslag uit over een werkweek, het vakreferentenoverleg, het overleg van de archiefbibliothecarissen, Adamnet en de beroepsvereniging KNVI.

Verslaglegging

Vooral in het begin waren een aantal aspecten van mijn werk best nieuw. Zoals onderzoeksdatamanagement en open access. Om mijn gedachten daarover te ordenen schreef ik blogpposts over bijeenkomsten op die gebieden. Die blogposts herlees ik nu met plezier.

Ontwikkeling: van solo, naar solo met gast-blogposts, naar gezamenlijk blog

Gaandeweg zijn de doelen van het bloggen ruimer ingevuld geraakt. Dat heeft te maken met het veranderende karakter van het NIOD blog. Binnen het half jaar verscheen de eerste gast-blogpost op het (toen nog) NIOD bibliotheekblog. Collega Edwin Klijn schreef over een mooi stuk over het 'digitale drama' (dat overigens nog steeds in de top 10 van meest gelezen NIOD blogposts staat). Er volgden meer gastauteurs zoals collega's Petra Links en David Barnouw. Ik spoorde ook andere collega's aan om eens een blogpost te schrijven.

Dat sloeg aan. Zo goed dat we in juni 2013 de naam van het blog veranderden van NIOD Bibliotheek naar NIOD Blog. Zo was er ruimte voor onderwerpen buiten de bibliotheek en voor blogposts van andere NIOD medewerkers (inclusief stagiaires). De blogposts werden ook voorzien van een portretfoto van de auteur en kregen een inleiding in cursief en op de NIOD website werd er naar verwezen. Het NIOD blog werd steeds integraler doordat zowel collecties, dienstverlening als onderzoek aan bod kwamen. Tegelijkertijd blogte ik zelf aanzienlijk minder over de bibliotheekcollectie. De laatste blogpost over bibliotheekaanwinsten bijvoorbeeld verscheen in november 2014.

Opbrengst van het NIOD blog

Het NIOD blog biedt al 10 jaar een inkijkje in wat er zich op het NIOD afspeelt en is een podium voor NIOD medewerkers om op een laagdrempelige manier over hun werk te schrijven en kennis te delen met zowel de samenleving als collega's. Een mooie 'opbrengst' van het blog. 

De mix van NIOD auteurs bracht een prachtige verscheidenheid aan onderwerpen. Opvallend aan de top 10 van meest gelezen blogposts (zie afbeelding) is dat in maar 1 (evt. 2) blogpost de Tweede Wereldoorlog het hoofdonderwerp is. 

Er verschenen ook blogposts met tot de verbeelding sprekende curieuze titels zoals 'Meuk of leuk', 'Een boek waar je niet van opknapt maar toch zou moeten lezen' en 'Over de relevantie van modder en hoe wij tot verzoening kwamen'.

Mooi is ook dat blogposts als 'onderzoeksoutput' gelden die - via de invoer in Pure en ORCID - meetellen op je publicatielijst en in de jaarcijfers van het instituut.

In totaal zijn er 190 blogposts gepubliceerd. In de periode 2011-2014 verschenen er ca. 30 per jaar. Daarna nam het af tot het dieptepunt in 2018 met maar 6 blogposts. Sinds 2020 zitten we op 1 blogpost per maand. Zo gaan we op bescheiden voet voort. 

Opvallend is het relatief grote aantal ongepubliceerde blogposts. Soms zijn het alleen een paar regels idee, soms een bijna complete tekst. Zo zijn er nu 50 'concepten' die het niet hebben gehaald; uit tijdsgebrek of omdat het onderwerp toch niet meer zo relevant of actueel was. Om een paar titels te noemen: 'Are you a Griffinite?', 'E-humanities: wat er je er niet in stopt, haal je er ook niet uit', 'What's the use of OA mega journals?', 'Afscheid van Elly en van papier?', 'Waar een informatieprofessional 'Burning the books' moet lezen' (deze maakt overigens kans om gepubliceerd te worden).

Toekomst: NIOD bloggen in de volgende 10 jaar

Zolang collega's behoefte hebben aan een laagdrempelig publicatieplatform en we op een iets informelere manier dan op de website willen laten zien wat er in het NIOD gebeurt, heeft het NIOD blog bestaansrecht. Het eerder genoemde inkijkje en podium zijn wat mij betreft zeer waardevol. 

We zouden het misschien wel wat levendiger kunnen maken. Door meer blogposts, meer inkijkjes, meer uitwisseling  Wat bijvoorbeeld opvalt is dat er vrij weinig reacties bij de blogposts zelf staan. Betekent dit dat we alleen maar 'zenden' of dat de interactie elders plaats vindt? Of is 'alleen zenden' helemaal niet erg? Of zit de wereld niet te wachten op een inkijkje? Dat soort dingen zou ik graag (laten) uitzoeken. 

Het NIOD blog verhuist in 2021 zeer waarschijnlijk naar een andere plek, namelijk naar de nieuwe NIOD website. Deze integratie in de NIOD website werd al geopperd bij de start in 2011 maar toen leek Blogger (waar het blog nu op gemaakt wordt) nog even handig.

Het komende jaar zullen we in de sociale media aandacht besteden aan alle blogposts. Let op de hashtag #10jaarNIODblog, en lees die blogposts!

Verder lezen: 

• Mareike König, 'Does Blogging Make You a Better Academic? Writing Practices in Scholarly Blogs in the Humanities,' Redaktionsblog, 9 juli 2020, https://redaktionsblog.hypotheses.org/4976

• 'Academic Blogging: For a growing number of researchers, blogging is an important part of their academic life. Why might you want to join the crowd?' LSE, accessed 1 april 2021, https://info.lse.ac.uk/staff/services/knowledge-exchange-and-impact/kei-guide/academic-blogging 

Door: Marjo Bakker