Andreaspenning voor Erik Somers en René Kok

De Andreaspenning wordt toegekend aan personen die grote prestaties hebben verricht op sociaal, cultureel, maatschappelijk of economisch gebied voor Amsterdam met een landelijke uitstraling, en aan personen die zich minimaal tien jaar als vrijwilliger voor een maatschappelijk doel hebben ingezet.

René Kok begon in september 1976 en Erik Somers in januari 1977 bij het RIOD, de voorloper van het huidige NIOD, aan de Herengracht 474. Beide collega’s hebben hun werkzame leven als NIOD-medewerkers gewijd aan het onderzoek van de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder aan Jodenvervolging en verzet en collaboratie.

In het najaar van 1988 startten Erik en René aan een 52-delige uitgave over de Tweede Wereldoorlog. Twee jaar lang verscheen iedere twee weken een aflevering van de Documentaire van de Tweede Wereldoorlog. Erik en René waren medeverantwoordelijk voor het concept, de coördinatie, schreven het merendeel van de teksten en verzorgden de volledige beeldredactie. Het was de start van hun jarenlange samenwerking.

In hun werk hebben ze altijd speciale aandacht gehad voor menselijke ervaringen en het veelzeggende detail. Zo ook voor bijzondere (visuele en materiele) bronnen. Ze lieten zich daarbij leiden door een brede visie, waardoor koloniale geschiedenis ook een integraal onderdeel van hun wetenschappelijke werk werd. Ook leverden ze een belangrijke bijdrage aan de ontwikkeling en ontsluiting van NIOD’s beeldcollectie.

Als wetenschappers stonden zij in de educatie-traditie van hun ‘leermeester’ Loe de Jong, die met gezag en betrokkenheid kennis deelde met grote delen van de samenleving. Hun omvangrijke oevre omvat meer dan zeventig historische publicaties. Ook waren zij betrokken bij verschillende tentoonstellingen in binnen- en buitenland. Ze traden op in diverse tv-programma's en nationale en internationale media besteedden veelvuldig aandacht aan hun projecten.

Met hun typerende enthousiasme ontwikkelden ze een herkenbare eigen stijl, die van grote betekenis is voor de publieke perceptie van het NIOD als kenniscentrum. Enkele recente voorbeelden hiervan zijn het boek Stad in oorlog, Amsterdam 1940-1945 in foto's, het crowdsourcing project De Tweede Wereldoorlog in 100 foto’s, de beeldbiografie over Adolf Hitler en het boek, de tentoonstelling en de website De Jodenvervolging in foto’s. 

De twee geboren Amsterdammers sluiten hun NIOD-loopbaan af met een foto-expositie in museum FOAM naar aanleiding van hun meeste recente publicatie: De Ondergedoken Camera; het laatste oorlogsjaar, Amsterdam 1944-1945.