Bron: CC0 Public Domain
NIOD onderzoekers ontdekken bewijs van Syrische massamoord
Gepubliceerd op 26 April 2022
Wat doe je als onderzoeker als je nooit eerder bekeken videobeelden van een massamoord onder ogen krijgt? Ugur Üngör, onderzoeker bij het NIOD, en Annsar Shahhoud, een student van het Holocaust- en Genocidestudies masterprogramma van het NIOD, ontvingen een video van een moordpartij uit 2013 op Syrische burgers door Assads militaire inlichtingendienst. Ze besloten de video en de inhoud nader te onderzoeken. Vandaag (26 april 2022) publiceren media over de hele wereld de resultaten van hun twee jaar durende onderzoek, dat onder andere bestond uit het opsporen en interviewen van een van de daders.
Op 16 april 2013 pleegde de militaire inlichtingendienst van Assads regime een massamoord op 100 burgers (onder wie vrouwen en kinderen) in Damascus. Ze reden ze naar een afgezonderde wijk en executeerden ze een voor een aan de rand van een vooraf gegegraven massagraf.
De dader vinden op Facebook
De daders legden het hele bloedbad vast op video, als een soort lugubere ‘oorlogstrofee’. Het was nooit de bedoeling om de beelden te verspreiden, maar een bron dichtbij de daders lekte de video naar Üngör en Shahhoud. Niemand (buiten de daders om) is verder in het bezit van de beelden. Nooit eerder was er zulk duidelijk beeldmateriaal te zien van de Syrische inlichtingendienst die een massamoord pleegt op ongewapende burgers.
Üngör en Shahhoud analyseerden de inhoud van de video en gingen op zoek naar meer informatie over de afgebeelde personen en gebeurtenissen. In twee jaar tijd onderzochten Üngör en Shahhoud niet alleen de massamoord zelf, ook wisten ze de voornaamste schutter op te sporen, die een profiel bijhoudt op Facebook en in een reeks interviews openlijk tegen hen sprak over zijn ‘werk’. Ook de bevelvoerend officier van de schutter vonden en interviewden ze online. Beide interviews namen ze op, en ze vonden daarnaast nog meer contextgebonden informatie en bewijs voor deze afschuwelijke moordpartij.
Videobeelden van een executie
Wat is er te zien op de video? Een korte samenvatting: 27 videofragmenten tonen twee Syrische inlichtingenofficiers in legerkleding die geblinddoekte en geboeide burgers uit een wit busje halen in een platgebombardeerde woonwijk. Ze leiden ze naar een grote, vooraf gegraven kuil, onderin bekleed met autobanden, en executeren ze een voor een met automatische AK-47 geweren.
De slachtoffers zijn weerloze burgers, geblinddoekt met ducttape, de polsen vastgebonden met tiewraps, zonder enige weet van wat hen te wachten staat. Ze zien er goed gevoed uit en lijken zomaar uit hun huizen te zijn weggeplukt, of opgepikt bij een controlepunt. Onder de slachtoffers zijn ook vrouwen en kinderen.
De daders voeren de executies op routinematige wijze uit, en behalve bevelen schreeuwen naar de slachtoffers (“opstaan”, “uitstappen”, “lopen”) zeggen ze weinig. Een officier filmt, terwijl de ander schiet. Er zijn drie daders: twee schutters, één cameraman, en een chauffeur (niet in beeld), en meer dan 100 slachtoffers. De twee schutters dragen verschillende typen militaire camouflagekleding: een van hen de klassieke groene legeruitrusting (van de Militaire Inlichtingendienst), de ander blauw-grijze legerkleding (van de beruchte ‘Shabbiha’ militie).
Lees meer
Lees meer over de massamoord en Ungor en Shahhouds verhaal op de website van The Guardian (in het Engels) en NRC.