Sporen Onderzoek naar herkomstgeschiedenis en betekenisgeving van culturele objecten en collecties verworven in koloniale situaties
Op 17 maart 2022 werd het rapport 'Sporen. Onderzoek naar herkomstgeschiedenis en betekenisgeving van culturele objecten en collecties verworven in koloniale situaties' overhandigd aan de staatssecretaris Cultuur en Media.
Download het rapport hier (Nederlands).
Download het rapport hier (Engels).
Download het rapport hier (Indonesisch).
In het rapport worden concrete handvatten en adviezen gegeven voor het doen van herkomstonderzoek. Onderzoekers kunnen dit overzicht gebruiken als naslagwerk bij het selecteren van te onderzoeken objecten, het vinden en interpreteren van bronnen en het schrijven van een herkomstverslag.
Daarnaast is er een ‘Ontwerp Toetsingskader’ in het rapport te vinden. Dit kan dienen als hulpmiddel voor een door het ministerie aangekondigde in te stellen onafhankelijke beoordelingscommissie die toekomstige verzoeken van herkomstlanden tot teruggave behandelt en het ministerie van OCW adviseert over restitutievraagstukken.
Tot slot wordt een aantal urgente aanbevelingen gedaan over de samenwerking met onderzoekers en erfgoedinstellingen in landen van herkomst en het verdere beleid ten aanzien van herkomstonderzoek, in het bijzonder de vraag hoe de opgebouwde kennis en netwerken beschikbaar kunnen blijven voor alle mogelijke betrokkenen in binnen- en buitenland.
Naast het onderzoeksrapport heeft het project ook een vijftigtal herkomstverslagen opgeleverd over objecten die voornamelijk uit de collecties van het Rijksmuseum en het Nationaal Museum van Wereldculturen afkomstig zijn. Zij vormen het fundament waarop de bevindingen en aanbevelingen zijn gebaseerd.
Daarnaast is er i.h.k.v. het project de ‘working paper’ The history of the Indonesian Dutch restitution debate gepubliceerd.
Over het onderzoek
Het Pilotproject Provenance Research on Objects of the Colonial Era (PPROCE) was een gezamenlijk initiatief van het NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, het Rijksmuseum Amsterdam (RMA) en het Nationaal Museum van Wereldculturen (NMVW), en werd uitgevoerd onder leiding van het NIOD en het daarin ondergebrachte Expertisecentrum Restitutie (ECR). Doel van het project was het ontwikkelen van een methode voor het onderzoek en aanbevelingen te doen over de organisatie en het beleid rondom herkomstonderzoek naar koloniale collecties. Het was operationeel vanaf november 2019 tot 17 maart 2022.
Partners in het project waren de Open Universiteit, het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land-, en Volkenkunde (KITLV), de Universiteit Leiden en de Reinwardt Academie. Het project is uitgevoerd met financiële steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).